Επιστ. Επιμέλεια: Χρήστος Βενέτης, Επ. Καθηγητής Μαιευτικής – Γυναικολογίας Α.Π.Θ., Εξειδικευθείς στην Αναπαραγωγική Ιατρική -Υπογονιμότητα, τ. Αναπλ. Καθηγητής Πανεπιστημίου UNSW, Sydney, Australia, Επιστημονικός Συνεργάτης, FIVI.
Περίπου 1 στους 10 πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη, ενώ περισσότεροι από 1 στους 3 έχουν προδιαβήτη.
Οι γυναίκες με διαβήτη συχνά αναρωτιούνται αν η εγκυμοσύνη είναι εφικτή. Αν και η πάθηση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα, οι τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART), όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες με διαβήτη να αποκτήσουν παιδί.
Τύποι διαβήτη
Υπάρχουν διάφοροι τύποι σακχαρώδη διαβήτη:
- Τύπου 1: Πρόκειται για αυτοάνοση νόσο κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία και αντιπροσωπεύει περίπου το 10% όλων των περιπτώσεων.
- Τύπου 2: Ο οργανισμός δεν παράγει επαρκή ποσότητα ινσουλίνης ή δεν ανταποκρίνεται σωστά στην παραγόμενη ινσουλίνη. Τα άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, ο οποίος συνήθως διαγιγνώσκεται στην ενήλικη ζωή.
- Προδιαβήτης: Πρόκειται για το στάδιο πριν από τη διάγνωση διαβήτη τύπου 2, όπου τα επίπεδα σακχάρου είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό, αλλά μπορούν ακόμη να ρυθμιστούν με κατάλληλη παρέμβαση.
- Σακχαρώδης διαβήτης κύησης: Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό.
Επίδραση στη γονιμότητα
Οι γυναίκες με διαβήτη παρουσιάζουν συχνά χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας. Πολλοί παράγοντες που συνδέονται με τη νόσο δυσκολεύουν τη σύλληψη, όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) και η παχυσαρκία. Επιπλέον, οι γυναίκες με διαβήτη εμφανίζουν συχνά ακανόνιστους ή ανύπαρκτους κύκλους, που επηρεάζουν την ωορρηξία.
Οι γυναίκες με διαβήτη τύπου 1 διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο πρόωρης εμμηνόπαυσης, δηλαδή διακοπής της γονιμότητας πριν από τα 40. Ο διαβήτης σχετίζεται επίσης με μειωμένη ποσότητα και ποιότητα ωαρίων στις γυναίκες και χαμηλότερη ποιότητα σπέρματος στους άνδρες.
Εγκυμοσύνη με διαβήτη
Αν και η σύλληψη μπορεί να είναι πιο δύσκολη, η εγκυμοσύνη δεν είναι αδύνατη. Οι γυναίκες που διατηρούν καλή ρύθμιση σακχάρου, υγιές σωματικό βάρος και ασκούνται τακτικά έχουν περισσότερες πιθανότητες να συλλάβουν.
Κατά την προσπάθεια σύλληψης, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης A1c (HbA1c) για να εκτιμήσει τα επίπεδα σακχάρου των τελευταίων 2–3 μηνών. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, μπορεί να συστηθούν πρόσθετες μετρήσεις σακχάρου στο σπίτι για καλύτερο έλεγχο.
Οι ιδανικές τιμές για γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη τύπου 1 ή 2 που σχεδιάζουν εγκυμοσύνη είναι:
- HbA1c κάτω από 6%
- Σάκχαρο νηστείας κάτω από 95 mg/dL
Η διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης σε φυσιολογικά όρια όχι μόνο βελτιώνει τη γονιμότητα, αλλά και μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών κατά την κύηση, όπως αποβολή, συγγενείς ανωμαλίες ή μακροσωμία (αυξημένο βάρος γέννησης)
Είναι η εξωσωματική η λύση;
Όταν οι γυναίκες με διαβήτη δεν καταφέρνουν να συλλάβουν φυσικά, η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) αποτελεί μια πολύτιμη επιλογή. Επειδή ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα και την ποιότητα των ωαρίων, η IVF επιτρέπει στον γιατρό να διεγείρει τις ωοθήκες ώστε να παραχθούν περισσότερα ωάρια σε έναν κύκλο.
Τα ωάρια συλλέγονται, γονιμοποιούνται στο εργαστήριο με σπέρμα και αναπτύσσονται υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Στη συνέχεια, το έμβρυο μεταφέρεται στη μήτρα για να ξεκινήσει η κύηση.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας IVF, ο ειδικός γονιμότητας μπορεί να παρακολουθεί στενά τα επίπεδα σακχάρου και να παρέχει καθοδήγηση για τη διατροφή, τον τρόπο ζωής και τη φαρμακευτική αγωγή, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης.
Ρύθμισε το σάκχαρο — αύξησε τις πιθανότητες
Οι γυναίκες με διαβήτη μπορούν να μείνουν έγκυες. Ο καλός έλεγχος του σακχάρου και η διατήρηση υγιούς βάρους είναι οι καλύτεροι τρόποι για να αυξηθούν οι πιθανότητες σύλληψης και να εξασφαλιστεί μια υγιής εγκυμοσύνη. Η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό και ασφαλές βήμα για όσες γυναίκες χρειάζονται επιπλέον υποστήριξη.”