Γράφει η Νόνικα (Θεώνη) Ταρλατζή, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Αναπληρώτρια Επιστημονικά Υπεύθυνη FIVI Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης
Η προγεστερόνη είναι μία στεροειδής ορμόνη που παράγεται στο δεύτερο μισό του εμμηνορυσιακού κύκλου, κατά την ωχρινική φάση. Παράγεται από το ωχρό σωμάτιο μετά την ωορρηξία και προετοιμάζει το ενδομήτριο να γίνει δεκτικό για εμφύτευση και εάν αυτή επιτευχθεί, υποστηρίζει την κύηση μέχρι να αναλάβει ο πλακούντας γύρω στην 9η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Αν δεν επιτευχθεί εγκυμοσύνη, τα επίπεδα προγεστερόνης φθίνουν και ακολουθεί έμμηνος ρύση.
Στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, η παραγωγή των ενδογενών ορμονών καθώς και η ανάγκη σε εξωγενείς ορμόνες, εξαρτάται από τον τύπο του κύκλου, πχ κύκλος διέγερσης για εξωσωματική γονιμοποίηση, κύκλος ορμονικής υποκατάστασης ή φυσικός κύκλος. Ανάλογα με τον κύκλο και τον τρόπο προετοιμασίας του ενδομητρίου, ποικίλει και η ανάγκη σε χορήγηση εξωγενούς προγεστερόνης. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η μέρα έναρξης της χορήγησης προγεστερόνης στον κάθε κύκλο καθώς το παράθυρο της εμφύτευσης είναι πολύ συγκεκριμένο και πρέπει να τηρείται.
Σε κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης όπου ακολουθούνται από εμβρυομεταφορά νωπών εμβρύων, η χορήγηση προγεστερόνης συστήνεται ως τη θετική χοριακή (ή την επιβεβαίωση της εξελισσόμενης κλινικής εγκυμοσύνης). Το ίδιο ισχύει και σε φυσικούς κύκλους (είτε για εξωσωματική γονιμοποίηση και εμβρυομεταφορά νωπών εμβρύων είτε για εμβρυομεταφορά κατεψυγμένων εμβρύων). Μολονότι υπάρχει ωχρό σωμάτιο που παράγει ενδογενή προγεστερόνη, προτείνεται η χορήγηση και εξωγενούς προγεστερόνης, καθώς υπάρχει περίπτωση η παραγωγή από το ωχρό σωμάτιο να μην επαρκεί. Αντίθετα, σε κύκλους ορμονικής υποκατάστασης για εμβρυομεταφορά κατεψυγμένων εμβρύων, επειδή δεν υπάρχει ωχρό σωμάτιο, η υποστήριξη της εγκυμοσύνης γίνεται εξ ολοκλήρου από τις εξωγενείς ορμόνες που χορηγούμε (οιστρογόνα και προγεστερόνη). Σε αυτή την περίπτωση, η χρήση τους συστήνεται μέχρι να αναλάβει ο πλακούντας και δεν πρέπει να διακόπτεται νωρίτερα.
Η χορήγηση της προγεστερόνης μπορεί να γίνει σε διάφορες μορφές, όπως κολπική (σε υπόθετα ή γέλη), από το στόμα ή υποδόρια. Η σύγκριση των διαφόρων αυτών οδών χορήγησης δεν έχει δείξει διαφορές ως προς την πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης ή στην εξέλιξη αυτής.